७ जेष्ठ २०८२, मंगलवार
Unicode
Mechinagar Online
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • राजनीति
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • प्रदेश–१
  • खेलकुद
  • विचार
  • अन्तरवार्ता
  • सम्पादकीय
  • थप
    • विश्व
    • अर्थ
    • कला साहित्य
    • कृषि
    • पर्यटन
    • मनोरञ्जन
    • कोरोना
    • उद्योग–बाणिज्य
    • बैंक
    • सहकारी
Mechinagar Online
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • राजनीति
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • प्रदेश–१
  • खेलकुद
  • विचार
  • अन्तरवार्ता
  • सम्पादकीय
  • थप
    • विश्व
    • अर्थ
    • कला साहित्य
    • कृषि
    • पर्यटन
    • मनोरञ्जन
    • कोरोना
    • उद्योग–बाणिज्य
    • बैंक
    • सहकारी
No Result
View All Result
Mechinagar Online
No Result
View All Result

चरा खोज्न यसरी लागे : अभियन्ता खरेल

पुस १३, २०७९, २:२९ .बुधबार
0
0
0
SHARES
1
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

मेचीनगर–६, काँकरभिट्टा निवासी वाइल्ड लाइफ फोटोग्राफर देबेन्द्र खरेल ‘मेची चरा तथा बन्यजन्तु संरक्षण समाज’को अध्यक्ष हुनुहुन्छ । नेपालमा नभेटिएका ‘हङ्रायो’ र ‘हरित परेवा’ पत्ता लगाएपछि उहाँको विश्वभर चर्चा चुलियो । चराको खोजी र संरक्षणका विषयमा लोकतन्त्र पोस्टका लागि उहाँसँगको लिइएको अन्तरवार्ता प्रस्तुत छ :

कसको प्रेरणाले चराको खोजीमा लाग्नुभयो ?

फोटो र भिडियोग्राफी मेरो पहिलेदेखिको शोख र पेशा थियो । दृश्यावलोकनमा जाँदा फुल, पुतली हुँदै चरासम्मको फोटो खिच्न थालियो । त्यसपछि चराको खोजिमै मेरो ध्यान केन्द्रित भयो । भारतको वाइल्डलाइफ फोटोग्राफर राथिका रामास्वामी र जीवविज्ञानमा कलम चलाउनु हुने कमल मादेनबाट म धेरै हदसम्म प्रभावित भएको हुँ ।

अहिलेसम्मको उपलब्धि ?

मेचीनगर–७ मा नेपालमै अहिलेसम्म नभेटिएको चरा हरित परेवा ‘ग्रीन इम्पेरियल पिजन’ भेटिएको छ । यो नेपालको ८८७ औं चरा बनेको छ । त्यसअघि ८८६ प्रजातिका चरा मात्र नेपालमा पाइने रेकर्ड थियो । अर्को चाहिँ, ‘रातो ढाँडे पुष्पकोकिल’ नामको सानो चरा रोङको कुटीडाँडामा फेला पारेको हुँ । सबैभन्दा महत्वपूर्ण उपलब्धि चाहिँ ‘हङ्रायो’ चरा डेढ सय वर्षपछि मैले फेला पारेको हुँ । प्रधानमन्त्री भीमसेन थापाको पालातिर नेपाल आउनु भएको विश्वप्रसिद्ध अंग्रेजी खोजकर्ता ब्रायन हड्सनले नेपालमा ‘हङ्रायो’ चरा पाइएको प्रमाण पेश गर्दै त्यसको नाम नेपालसँगै जोडिदिनु भएको थियो । यो चरा नेपालमै पत्ता लागेको तर वर्षौदेखि लोप भइसकेको भनेर औपचारिक प्रतिवेदन आइसकेको अवस्थामा हङरायो भेट्नु ठूलो उपलब्धि हो । यो खबर नेपालका लागि मात्र नभएर विश्वकै लागि सनसनीपूर्ण खबर थियो । ग्लोबल भ्वाइस मेगेजिनमा यो समाचार आएपछि पोर्तुगिज, अरबिक, अंग्रेजी, हिन्दी र फ्रेन्च भाषाका मिडियामा पनि यसले स्थान पाएको थियो ।

नेपाल र मेचीनगर चराका लागि किन स्वर्गतुल्य मानिएको हो ?

विश्वमा नेपालभन्दा ठूला अनेकन देशहरु छन् । तर चराको विविधता भएको देशमा नेपाल २६ औं स्थानमा छ । हामीभन्दा १७५ देश मुनि छन् । नेपालमा ८९० प्रजातिका चरा अभिलेख भइसकेका छन् । चीनमा १४०० र भारतमा १३०० को हाराहारीमा चरा पाइन्छन् । मेचीनगरमा ३०० भन्दा बढी चरा पाइएका छन् । खोज गर्ने हो भने ४०० पुग्छन् । नेपालका संरक्षित क्षेत्र बाहेक धेरै चरा पाइने क्षेत्र मेचीनगर हो । तसर्थ, नेपाल र मेचीनगर चराहरुको स्वर्ग हो । ‘हरित परेवा’ ज्यामिरगढीमा र ‘बगर बट्टाई’ बाहुनडाँगीमा भेटिएको हो । अति दुर्लभ पेट कैले कोइली, कालो टाउके बगेडी र भाइलेट कुकु पनि यही पाइन्छ । दुनियाँको सबैभन्दा स्पीडले उड्ने चरा ‘शाहीबाज’ मेचीनगरमा भेटिएको छ ।

नेपालमा चरा संरक्षणको अवस्था ?

एकदमै कमजोर । चरा पनि संरक्षण गर्नु पर्ने हो र भन्ने मान्छेहरु धेरै छन् । जनचेतना, सहभागिता र विज्ञताको ठूलो अभाव छ । कोशी टप्पु पूर्व एउटा पनि बन्यजन्तु आरक्षण छैन । नेपालमा अहिलेसम्म दुईवटा मात्र पश्चिमको घोडाघोडी ताल र जगदीसपुर ताललाई बर्ड सेन्चुरी (चरा अभयारण्य) घोषित गरिएको छ । भर्खर संरक्षणको प्रयास हुन थालेका छन् ।

भारततिर चाहिँ ?

चरा मात्र होइन, जीवजन्तुको संरक्षणमा भारत हामीभन्दा धेरै अगाडि छ । आम जनतामा सचेतनाको हिसाबले पनि अगाडि छ । मेची तरेर पूर्व लाग्यौं भने आसामसम्ममा १२ वटा भन्दा बढी वाइल्डलाइफ सेन्चुरीहरु पाइन्छन् । जंगल बचाउनु पर्छ, जीवजन्तु मार्नुहुँदैन, चरा संरक्षण गरिनुपर्छ भन्ने उन्नत चेतना पाइन्छ । तर ठिक विपरीत हाम्रातिर जंगली जीवजन्तु देखियो भने मारिहल्नु पर्छ भन्ने घातक सोच पाइन्छ ।

मेचीनगरलाई ‘चरा अभयारण्य’ बनाउन सकिने सम्भावना कत्तिको छ ?

मेचीनगर, इलामको रोङ र सूर्योदयमा ‘बर्ड सेन्चुरी’ घोषणा गर्न हामी पहल गर्दैछौं । मेचीनगरको निन्दा किनारतिरको कुनै क्षेत्रमा ५० बिगाहा जतिको कृत्रिम पोखरी बनाउन जरुरी छ । जसको २० फिटको डिलहरुमा फलफुलका विरुवा हुर्काउनु पर्छ । चराका लागि पोखरीमा माछा पाल्नुपर्छ । साइबेरिया वा अन्यत्रबाट कोशीटप्पपुतिर उड्दै गरेका चराहरु ठूलो पोखरी देखेपछि आउँछन् । अरु साना चराहरु फलफुल पाइने भएकाले बच्चा कोरल्न त्यतैतिर बस्न थाल्छन् । सडकतिर दुर्घटनामा मरेका पशुहरुलाई सुरक्षित तरिकाले पोखरी बाहिर कतै फ्याकिदिने व्यवस्था मिलाइयो भने चील र गिद्ध प्रजातिका चराहरु आउने गर्छन् । त्यसो भयो भने चरा पाइने ठाउँ भनेर पर्यटकलाई सजिलै देखाउन सकिन्छ । यो काम गर्न सकियो भने मेचीनगरलाई अन्तर्राष्ट्रिय लेभलको पर्यटकीय केन्द्र बनाउन सक्छौं ।

चराको संरक्षण मानव जीवनका लागि किन महत्वपूर्ण छ ?

किंवदन्ती, उखान, गीत, लोकभाका र श्रुतिहरुमा चरा बाँचेका छन् । चराले बोलेको, गाएको, नाचेको भावलाई लिएर गीत र साहित्य रचना भएका छन् । विहानलाई बुझाउन कथा लेख्नु पर्यो भने चरा चिरबिर गरेको भन्ने गरिन्छ । चित्रकारले हिमाल मास्तिर चरा उड्दै देखाउँछ । चरा बिनाको ठाउँ निरस, बस्न अयोग्य मानिन्छ । धरतीलाई हराभरा बनाउन चराहरुको योगदान छ । चराले फलफुल खाएर बिस्टयाउँदा होस् या चुच्चोमा टिपेर फलफुल अर्को ठाउँमा पुर्याउँदा झुक्किएर झरेका बीजबाट बनजंगल फैलिएको हो ।

चरा खोजीमा लाग्दा भोग्नु परेको कठिनाईहरु ?

चरा खोज्न सजिलो छैन । चरा खोज्दाखोज्दै मैले नौ लाख सिध्याएँ । अहिले छोराछोरी पढाउन मुस्किल परेको छ । चरा जोगाउनु पर्छ भन्दा मानिसहरु हाँस्छन् । पाँच लाख जतिको क्यामरा र लेन्स झरेर क्षतिग्रस्त भयो । मलाई उन्नत प्रविधिको क्यामरा चाहिएको छ । कसैका अगाडि हात फैलाउन जान मलाई मेरो नैतिकताले दिदैन ।

अबिस्मरणीय क्षण ?

हङ्रायो भेटेको बेला हो । फोटो खिचिसकेपछि यो खबर म कसलाई सुनाउँ, कुन मिडियालाई भनुँ, कि के गरुँ जस्तो भएको थियो । सूर्योदय–१ स्थित थुम्के भन्ने ठाउँमा हामी हिडँेका थियौं । दुईवटा भाले हङ्रायो ममाथिको आकाशमा उडेर जाँदै गरेको देखेँ । मेरो भाग्य, ती चरा रुखमै बसे । उडेर टाढा गइदिएका थिए भने मैले फोटो खिच्न पाउन सक्ने थिएन । मैले फटाफट फोटो खिचेँ ।

(प्रस्तुति : मोहन काजी÷अर्जुन कार्की)

पछिल्लो समाचार

गोकुल मार्ग कालोपत्रको तयारी

अघिल्लो समाचार

पत्रकार लीला अनमोल सवारी दुर्घटनामा घाइते

Related Posts

वडाले बाढ्यो किसानलाई कृषि औजार
banner -1

वडाले बाढ्यो किसानलाई कृषि औजार

जेष्ठ ६, २०८२, ७:२७ .सोमवार
मेचीनगरमा धमाधम बाढिदैँ ‘सहिद वीरेन छात्रवृति’ रकम
banner

मेचीनगरमा धमाधम बाढिदैँ ‘सहिद वीरेन छात्रवृति’ रकम

जेष्ठ ६, २०८२, ६:३६ .सोमवार
लैङ्गीक हिंसा अन्त्य गर्न समुदायसँग जोडिदै मेचीनगर
banner -2

लैङ्गीक हिंसा अन्त्य गर्न समुदायसँग जोडिदै मेचीनगर

जेष्ठ ५, २०८२, ७:१६ .आइतवार
शर्माले सगरमाथा बेसक्याम्पमा मन्त्रीहरु बोलाएर गरे छलफल
banner -1

शर्माले सगरमाथा बेसक्याम्पमा मन्त्रीहरु बोलाएर गरे छलफल

जेष्ठ ४, २०८२, ५:३९ .शनिबार

Discussion about this post

सम्पर्क

पाउ पाथिभरा सञ्चार प्रा.लि.

कम्पनी दर्ता नं. : २९५५७०/०७९/०८०

स्थायी लेखा नं. : ६१०३३१९९६

सूचना विभाग दर्ता नं. : ३६२२-२०७९/८०

प्रेस काउन्सिल सूचीकरण दर्ता नं. : ३७६९-२०७९/८०

मेचीनगर–६, काँकरभिट्टा (झापा)

मो. ९८५२६६२४०६ / ९८०४९७२००४

Email : arjunkarki.kvt@gmail.com

Facebook Twitter Youtube Instagram

हाम्रो टिम​

अर्जुन कार्की

सम्पादक / सञ्चालक

आइटि प्रमुख : शैलेश रिजाल

फोटो पत्रकार : देबेन्द्र खरेल

कानूनी सल्लाहकार : असोक पोखरेल

Email : news@mechinagaronline.com

कुइक लिंक

  • राजनीति
  • समाज
  • स्वास्थ्य
  • कोरोना
  • सहकारी
  • शिक्षा
  • कृषि

फेसबुक पेज

Copyright © 2023 Mechinagar Online. All Rights Reserved.

Developed by Sailesh Rijal

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • गृहपृष्ठ
  • समाचार
  • राजनीति
  • स्वास्थ्य
  • शिक्षा
  • प्रदेश–१
  • खेलकुद
  • विचार
  • अन्तरवार्ता
  • सम्पादकीय
  • थप
    • विश्व
    • अर्थ
    • कला साहित्य
    • कृषि
    • पर्यटन
    • मनोरञ्जन
    • कोरोना
    • उद्योग–बाणिज्य
    • बैंक
    • सहकारी

© 2023 Mechinagar Online - Developed by Sailesh Rijal.